قانون مالیات بر خانه های خالی که از سال 99 مطرح شده اما به دلیل نداشتن اطلاعات کامل از واحدهای خالی ناکام مانده بود، در سال اخیر با جدیت بیشتری از سر گرفته شد. از همین‌رو، اگر به هر دلیلی دارای واحد مسکونی خالی هستید، این مقاله به شما کمک می‌کند که با کلیات این قانون، نحوه استعلام، میزان مالیات و پرداخت آن آشنا شوید. اگرقصد خرید ملک جهت سرمایه‌گذاری دارید نیز ضروری است تا در مورد قوانین مالیاتی ملکی از جمله مالیات خانه هایی که سکنه ندارند آگاهی داشته باشید یا با استفاده از سرویس دستیار خرید ملک استایل مطمئن می‌شوید که دستیار شما همه شرایط و قوانین مالیاتی را در انتخاب و بررسی گزینه‌ها لحاظ کرده است.
چه کسانی شامل طرح مالیات خانه‌های خالی می‌شوند؟
ماده 54 مکرر قانون مالیات های مستقیم به این نکته اشاره دارد که خانه هایی که در شهرهای بیش از صدهزار نفر جمعیت واقع شده‌اند و بیشتر از چهار ماه کسی در آن زندگی نکند، به ازای هرماه اضافه بر آن زمان، مشمول مالیات می‌شوند. البته شروط دیگری نیز برای این که مشمول این مالیات شوید وجود دارد:
- ملک مشمول مالیات نباید محل اصلی زندگی مالک باشد.
- حداقل دوازده ماه از تاریخ صدور پایان کار ملک و بیشتر از هجده ماه در مورد ساختمان‌های انبوه گذشته باشد.
- بیش از چهار ماه از خرید آن خانه گذشته باشد.
- خانه حداقل چهار ماه در اجاره نبوده باشد.
- در صورت وقف بودن خانه، بر اساس وقف‌نامه مشکلی برای اجاره رفتن نداشته باشد.
البته باید این نکته را اضافه کنیم که خانه‌های اصلی و فرعی مشمول مالیات بر آپارتمان‌های خالی نیست. یعنی هر فرد می‌تواند علاوه بر داشتن خانه‌ای در شهر محل سکونتش، واحد مسکونی دیگری نیز در شهرهای دیگر به عنوان سکونتگاه فرعی داشته باشد.
اگر خانه شما در این دسته بندی قرار می‌گیرد باید نسبت به فروش یا اجاره آن اقدام کنید. در این مورد سرویس دستیار فروش ملک استایل می‌تواند شما را همراهی کند.
سامانه مالیات خانه های خالی
سامانه اسکان و املاک کشور از سوی وزارت مسکن و شهرسازی طراحی شده تا همه صاحبین املاک ملزوم باشند اطلاعات خانه خود را در آن ثبت کنند و ازاین رو، اطلاعات جامع از کد پستی و وضعیت سکونت در سامانه موجود است و در ادامه‌ی این قانون بانک‌ها و سازمان‌های دولتی وظیفه دارند تنها در صورت دریافت آدرس و کدپستی به متقاضیان سرویس دهی داشته باشند.
بر اساس اطلاعیه‌ای که سازمان امور مالیاتی کشور منتشر نموده، واحدهای مسکونی خالی شناسایی شده و لیست آنها در سایت خدمات الکترونیک سازمان مالیات کشور به آدرس my.tax.gov.ir قابل مشاهده است. مالکان می‌توانند در این سامانه واحدهای مشمول این طرح و میزان مالیاتشان را چک کنند.
قانون مالیات بر خانه‌های خالی چیست؟
یکی از دلایل کمبود مسکن و نوسان قیمت بازار آن وجود مالکانی است که خانه‌‌هایشان را در زمان تقاضای بازار خالی نگه می‌دارند تا باعث افزایش قیمت ملک در آن زمان شوند و از این مسیر به سود قابل توجه برسند. قانون مالیات خانه‌های خالی برای مقابله با این مشکل تدوین شد.
محاسبه مالیات خانه‌های خالی
تصور خیلی از مردم این است که سن بنا و قدمت آن بر مقدار مالیات خانه‌های خالی تاثیرگذارند. اما باید بدانید که هیچ تفاوتی در مالیات خانه کلنگی خالی و خانه نوساز نیست. پس این نکته را قطعی بدانید که اگر یک ملک قدیمی به شما ارث رسیده، علاوه بر مالیات بر ارث باید بعد از رسیدن زمان آن مالیات خالی بودنش را نیز پرداخت کنید.
عواملی که مالیات آپارتمان خالی بر اساس آن محاسبه می‌شود شامل: مدت زمان خالی بودن، تعداد خانه خالی و میزان ارزش جاری ملک می باشد. ضریب مالیات آپارتمان‌های خالی در پایتخت و دیگر شهرهای بالای صدهزارنفر جمعیت برای مالکان 1 تا 5 ملک عبارتند از:
- سال نخست: 6 برابر ارزش اجاره بهای خانه
- سال دوم: 12 برابر ارزش اجاره بهای خانه
- سال سوم: 18 برابر ارزش اجاره بهای خانه
اما برای مالکانی که بیشتر از 5 ملک خالی دارند:
- سال نخست: 12 برابر ارزش اجاره بهای خانه
- سال دوم: 24 برابر اجاره بهای خانه
- سال سوم: 36 برابر اجاره بهای خانه
صاحب ملک بعد از ارسال برگ تشخیص مالیات، یک ماه زمان اقدام برای پرداخت دارد. به ازای هرماه دیرکرد پرداخت، 2.5 درصد جریمه اضافه خواهد شد.
- برای محاسبه مالیات خانه خالی، ابتدا ارزش اجاره ماهانه برای یک خانه بر اساس متر مربع محاسبه می‌شود.
- در مرحله بعد 25 درصد استهلاک بر اساس ماده 53 و قانون “درآمد مشمول مالیات املاکی که به اجاره واگذار می‌گردد عبارت است از کل مال الاجاره، اعم از نقدی و غیر نقدی، پس از کسر بیست و پنج درصد(25%) بابت هزینه‌ها و استهلاک و تعهدات مالک نسبت به مورد اجاره” حساب می‌شود.
- نرخ مالیات اجاره ماهانه و نرخ مالیات بر درآمد به صورتی که تا میزان پانصد میلیون ریال درآمد مشمول مالیات سالانه به نرخ پانزده درصد (15%) – نسبت به مازاد پانصد میلیون ریال تا میزان یک میلیارد ریال درآمد مشمول مالیات سالانه به نرخ بیست درصد”. محاسبه می گردد.
انتقادات و ایرادات طرح مالیات بر خانه‌های خالی
به نظر می‌رسد قانون مذکور ایده‌آل برای سرمایه‌گذارانی است که 4 ملک دارند و نه محرومانی که سرپناه حداقلی برای سکونت نیز ندارند. همچنین، نحوه شناسایی و دریافت مالیات از واحدهای مسکونی مربوط به بانک‌ها و سازمان‌های نامشخص است. اما نکته واضح این است که در این طرح هیچ ضمانت اجرایی برای ثبت اطلاعات درست در سامانه وجود ندارد و برای اعتبارسنجی اطلاعات هم سازکاری وجود ندارد. علاوه بر این، برای کسانی که مالیات نمی‌پردازند هیچ جریمه‌ای درنظر گرفته نشده است. پس لزومی جهت پرداخت آن دیده نمی‌شود.
با توجه به مطالب گفته شده، می‌توان گمان زد تصویب شتاب زده طرح‌هایی مانند قانون مالیات‌های مستقیم بدون توجه به جزئیات آن، منجر به حل مشکلات بازار مسکن نخواهد شد.
